Trong những năm gần đây, nhu cầu làm đẹp bằng tiêm filler tăng mạnh tại Việt Nam. Tuy nhiên, song song với sự bùng nổ của ngành thẩm mỹ là thực trạng nhiều spa, cơ sở làm đẹp thực hiện tiêm filler không phép, không có chứng chỉ hành nghề hoặc sử dụng sản phẩm không rõ nguồn gốc. Hậu quả là hàng loạt ca biến chứng nghiêm trọng xảy ra – từ sưng viêm, hoại tử, mù mắt cho tới tử vong.
Vậy pháp luật Việt Nam quy định thế nào về xử phạt tiêm filler, ai được phép thực hiện, và trách nhiệm ra sao nếu xảy ra hậu quả? Dưới đây là phân tích chuyên sâu của Luật sư Nguyễn Thanh Hà – người có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp lý y tế.
Tiêm filler có phải là hoạt động y tế không?
Theo Khoản 12, Điều 40 Nghị định 96/2023/NĐ-CP, các dịch vụ thẩm mỹ có sử dụng thuốc, chất, thiết bị để can thiệp vào cơ thể người bằng hình thức tiêm, chích, bơm… đều được xem là thủ thuật y khoa. Những hoạt động này chỉ được phép thực hiện tại bệnh viện, phòng khám đa khoa hoặc phòng khám chuyên khoa đã được cấp phép.
Điều này có nghĩa:
➡️ Tiêm filler không phải là dịch vụ làm đẹp thông thường, mà là một hoạt động y tế có yếu tố xâm lấn, đòi hỏi chuyên môn, thiết bị và điều kiện y tế đảm bảo an toàn.
➡️ Mọi spa, cơ sở làm đẹp nếu không có giấy phép hành nghề y tế mà thực hiện tiêm filler đều bị xem là tiêm filler trái phép.
Ai được phép tiêm filler theo quy định pháp luật?
Theo Nghị định 96/2023/NĐ-CP, chỉ những người có chứng chỉ hành nghề khám chữa bệnh hợp pháp (do Bộ hoặc Sở Y tế cấp) và có phạm vi chuyên môn phù hợp mới được phép thực hiện thủ thuật tiêm filler.
Cơ sở thực hiện dịch vụ phải là:
-
Bệnh viện có chuyên khoa thẩm mỹ; hoặc
-
Phòng khám chuyên khoa thẩm mỹ được cấp giấy phép hoạt động khám chữa bệnh;
-
Có đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân sự theo quy định pháp luật.
Bất kỳ hành vi tiêm filler tại spa, cơ sở làm đẹp không phép, hộ kinh doanh cá thể, thậm chí tại nhà riêng đều là hành vi vi phạm pháp luật y tế.
Xử phạt hành chính đối với cơ sở tiêm filler không phép
Theo Khoản 6 Điều 39 Nghị định 117/2020/NĐ-CP, hành vi “cung cấp dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh mà không có giấy phép hoạt động” sẽ bị xử phạt hành chính từ 40.000.000 – 50.000.000 đồng đối với cá nhân, và 80.000.000 – 100.000.000 đồng đối với tổ chức.
Ngoài tiền phạt, cơ sở vi phạm còn có thể bị:
-
Đình chỉ hoạt động từ 12 đến 24 tháng;
-
Tước quyền sử dụng chứng chỉ hành nghề từ 1 đến 3 tháng;
-
Tịch thu tang vật, phương tiện sử dụng trong hành vi vi phạm.
Như vậy, hành vi phạt spa tiêm filler không phép không chỉ dừng ở mức phạt tiền, mà còn kèm theo nhiều biện pháp bổ sung nghiêm khắc để ngăn chặn tái phạm.
Truy cứu hình sự nếu tiêm filler gây hậu quả nghiêm trọng
Trong trường hợp tiêm filler trái phép gây ra hậu quả nghiêm trọng như mù mắt, hoại tử, tổn thương thần kinh hoặc tử vong, người thực hiện có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 315 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) – Tội vi phạm quy định về khám bệnh, chữa bệnh, sản xuất, pha chế, cấp phát, bán thuốc hoặc dịch vụ y tế khác.
Mức hình phạt bao gồm:
-
Phạt tù từ 1 – 5 năm nếu gây tổn hại sức khỏe hoặc thiệt hại tài sản từ 100 triệu đồng trở lên;
-
Phạt tù từ 3 – 10 năm nếu gây chết người hoặc tổn thương trên 61%;
-
Phạt tù từ 7 – 15 năm nếu làm chết từ 2 người trở lên hoặc thiệt hại tài sản trên 1,5 tỷ đồng;
-
Ngoài ra, người phạm tội có thể bị cấm hành nghề hoặc phạt tiền 10 – 50 triệu đồng.
➡️ Như vậy, tiêm filler không phép không chỉ bị xử phạt hành chính, mà còn có thể dẫn đến truy cứu hình sự, tùy theo hậu quả thực tế.
Khách hàng bị tai biến do tiêm filler có quyền gì?
Nếu khách hàng gặp biến chứng do tiêm filler tại cơ sở không phép, họ có quyền:
-
Tố cáo hành vi vi phạm đến cơ quan công an hoặc Sở Y tế;
-
Yêu cầu bồi thường thiệt hại về chi phí chữa trị, tổn thất tinh thần, thu nhập bị mất;
-
Yêu cầu giám định pháp y để xác định tỷ lệ tổn thương;
-
Khởi kiện dân sự hoặc yêu cầu bồi thường trong vụ án hình sự (nếu có truy cứu trách nhiệm).
Khách hàng nên thu thập bằng chứng đầy đủ (hóa đơn, tin nhắn, hình ảnh, video, hồ sơ y tế…) để chứng minh hành vi vi phạm và hậu quả gây ra. Trong trường hợp cần thiết, nên tìm sự hỗ trợ của luật sư hoặc trung tâm trợ giúp pháp lý để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
Lỗ hổng trong quản lý và thực thi quy định tiêm filler
Luật sư Nguyễn Thanh Hà cho biết, dù quy định pháp lý đã có, nhưng việc thực thi quản lý dịch vụ tiêm filler vẫn còn nhiều lỗ hổng:
-
Chứng chỉ hành nghề “ảo”: nhiều người học các khóa ngắn hạn vài ngày, thậm chí mua chứng chỉ giả, rồi hành nghề trái phép.
-
Sản phẩm filler trôi nổi, không rõ nguồn gốc, không được cấp phép lưu hành.
-
Quảng cáo sai sự thật, vượt phạm vi chuyên môn, khiến khách hàng dễ hiểu lầm.
-
Thiếu cơ chế kiểm tra, tái giám sát: nhiều cơ sở “xử phạt xong lại mở lại” vì không có biện pháp cưỡng chế hiệu quả.
Những bất cập này khiến tiêm filler trái phép trở thành “vùng xám” trong quản lý y tế, gây khó khăn cho cơ quan chức năng và rủi ro cho người tiêu dùng.
Có nên nâng mức xử phạt và đóng cửa vĩnh viễn cơ sở vi phạm?
Nhiều chuyên gia cho rằng mức xử phạt tiêm filler hiện nay chưa đủ sức răn đe. Với lợi nhuận hàng trăm triệu đồng mỗi tháng, việc bị phạt 40–80 triệu đồng không khiến các cơ sở ngừng hoạt động.
Giải pháp được đề xuất:
-
Tăng mức phạt hành chính theo giá trị lợi nhuận hoặc số lượng vi phạm;
-
Đình chỉ vĩnh viễn cơ sở tái phạm nhiều lần;
-
Cấm hành nghề trong lĩnh vực y tế đối với người đứng đầu cơ sở vi phạm;
-
Phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan: Y tế, Công an, Quản lý thị trường và chính quyền địa phương trong giám sát sau xử phạt.
Đề xuất hoàn thiện pháp luật và quản lý dịch vụ tiêm filler
Để bảo vệ sức khỏe người dân và đảm bảo thị trường thẩm mỹ minh bạch, các chuyên gia luật đề xuất:
-
Hoàn thiện hành lang pháp lý – quy định rõ hơn về tiêu chuẩn đào tạo, cấp chứng chỉ, quản lý filler, botox.
-
Tăng cường thanh tra liên ngành – phát hiện và xử lý nhanh các cơ sở vi phạm.
-
Siết chặt quản lý sản phẩm thẩm mỹ nhập khẩu – chỉ cho phép lưu hành filler được Bộ Y tế cấp phép.
-
Đẩy mạnh tuyên truyền và giáo dục cộng đồng, giúp người dân hiểu rõ rủi ro của tiêm filler không phép.
-
Ứng dụng công nghệ quản lý hành nghề y tế, minh bạch hóa thông tin chứng chỉ, cơ sở được cấp phép trên nền tảng số.
Kết luận
Xử phạt tiêm filler không có giấy phép không chỉ là biện pháp hành chính mà còn là cảnh báo mạnh mẽ về an toàn y tế. Tiêm filler là thủ thuật xâm lấn, phải được thực hiện bởi người có chuyên môn tại cơ sở y tế được cấp phép. Mọi hành vi tiêm filler trái phép đều vi phạm pháp luật, tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng cho sức khỏe và tính mạng con người.
👉 Trước khi làm đẹp, hãy kiểm tra kỹ giấy phép hoạt động của cơ sở, chứng chỉ hành nghề của người thực hiện và nguồn gốc filler. Sắc đẹp có thể tạo nên sự tự tin – nhưng chỉ khi nó được đặt trên nền tảng an toàn và hợp pháp.
>>> Muốn hành nghề hợp pháp và tránh bị xử phạt? Hãy tìm hiểu ngay chứng chỉ tiêm filler botox để được đào tạo và cấp phép đúng quy định
