Trong lĩnh vực sản xuất thực phẩm, việc xây dựng và tuân thủ nội quy nhà máy thực phẩm không chỉ là yêu cầu bắt buộc theo pháp luật mà còn là nền tảng thiết yếu để đảm bảo vệ sinh, an toàn lao động và chất lượng sản phẩm. Nội quy không đơn thuần là bộ quy tắc hành chính mà còn thể hiện năng lực tổ chức và cam kết về chất lượng của doanh nghiệp. Cùng Công Nghệ Số Hóa tìm hiểu chi tiết về nội quy trong các nhà máy thực phẩm và vai trò chiến lược của chúng trong vận hành sản xuất hiệu quả.
Khái niệm nội quy nhà máy thực phẩm
Nội quy nhà máy thực phẩm là hệ thống quy định nội bộ được xây dựng nhằm định hướng hành vi, kiểm soát quy trình và đảm bảo các tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm trong toàn bộ hoạt động sản xuất. Nội dung thường bao gồm các quy định liên quan đến an toàn lao động, vệ sinh cá nhân, quy trình sản xuất, kiểm soát chất lượng, và ứng phó tình huống khẩn cấp.
Việc xây dựng nội quy không chỉ nhằm tuân thủ pháp luật mà còn giúp nhà máy duy trì trật tự nội bộ, hạn chế rủi ro về sức khỏe và pháp lý, đồng thời nâng cao độ tin cậy của sản phẩm trong mắt người tiêu dùng và đối tác.

An toàn lao động: Ưu tiên hàng đầu trong nội quy nhà máy thực phẩm
An toàn lao động là nền tảng quan trọng của mọi nội quy nhà máy thực phẩm. Các quy định trong phần này thường rất cụ thể và bắt buộc mọi nhân viên phải nghiêm túc thực hiện:
-
Trang thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE): Người lao động phải sử dụng đầy đủ các thiết bị như khẩu trang, găng tay, mũ lưới, kính bảo hộ, giày chống trơn để phòng tránh tai nạn và bảo vệ sản phẩm khỏi lây nhiễm chéo.
-
Huấn luyện an toàn định kỳ: Nhà máy phải tổ chức các buổi đào tạo về nhận diện nguy cơ, xử lý tai nạn, PCCC và sơ cứu ban đầu nhằm nâng cao nhận thức và phản ứng linh hoạt khi xảy ra sự cố.
-
Kiểm soát mối nguy: Bao gồm các biện pháp như đánh dấu khu vực nguy hiểm, quy định rõ lối thoát hiểm, gắn biển cảnh báo và duy trì môi trường làm việc gọn gàng, sạch sẽ.
-
Quy trình báo cáo tai nạn: Mọi sự cố đều cần được báo cáo theo mẫu và thời gian quy định, đồng thời lưu hồ sơ đầy đủ để phục vụ kiểm tra và cải tiến hệ thống.
-
Kiểm tra định kỳ: Nhà máy thực hiện kiểm tra thiết bị, khu vực sản xuất, bảng điện và hệ thống PCCC nhằm đảm bảo môi trường sản xuất luôn an toàn.
Vệ sinh cá nhân – yếu tố then chốt trong nội quy nhà máy thực phẩm
Vệ sinh cá nhân không chỉ bảo vệ sức khỏe người lao động mà còn là điều kiện tiên quyết để kiểm soát ô nhiễm thực phẩm. Trong nội quy nhà máy thực phẩm, các yêu cầu về vệ sinh cá nhân thường bao gồm:
-
Trang phục làm việc tiêu chuẩn: Nhân viên phải mặc đồng phục nhà máy, mũ trùm tóc, khẩu trang và giày bảo hộ. Trang phục phải được giặt sạch mỗi ngày.
-
Quy định rửa tay nghiêm ngặt: Rửa tay trước khi vào khu sản xuất, sau khi đi vệ sinh hoặc sau khi tiếp xúc với nguyên liệu thô là bắt buộc.
-
Cấm đeo trang sức: Trang sức là nguồn tiềm ẩn nguy cơ rơi vào thực phẩm, gây nhiễm bẩn và mất an toàn.
-
Báo cáo sức khỏe: Nhân viên có biểu hiện cảm cúm, tiêu chảy, nhiễm trùng da cần báo ngay để được xử lý và không tiếp xúc với sản phẩm.
-
Chăm sóc cá nhân: Yêu cầu nhân viên giữ móng tay ngắn, tóc gọn và tuyệt đối không ăn uống, hút thuốc trong khu vực sản xuất.

Quy trình sản xuất – Trọng tâm trong nội quy nhà máy thực phẩm
Quy trình sản xuất được quy chuẩn hóa trong nội quy giúp nhà máy đạt hiệu quả vận hành tối ưu và đảm bảo sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm:
-
Tiếp nhận nguyên liệu: Kiểm tra nguồn gốc, hạn sử dụng, điều kiện bảo quản, và kiểm soát tồn kho. Nguyên liệu không đạt chất lượng phải được cách ly.
-
Chế biến: Mỗi công đoạn đều có quy định cụ thể về thao tác, máy móc sử dụng, thời gian chế biến, nhiệt độ và điều kiện môi trường.
-
Kiểm soát chất lượng: Bao gồm giám sát chất lượng nguyên liệu đầu vào, theo dõi điều kiện sản xuất và kiểm tra ngẫu nhiên sản phẩm hoàn thiện.
-
Đóng gói và vận chuyển: Sản phẩm phải được đóng gói đúng tiêu chuẩn, bảo quản trong kho đạt điều kiện nhiệt độ, độ ẩm phù hợp và vận chuyển bằng phương tiện đạt chuẩn vệ sinh.
Vệ sinh môi trường – lớp bảo vệ toàn diện trong nội quy nhà máy thực phẩm
Một nhà máy đạt chuẩn luôn duy trì môi trường sản xuất không chỉ sạch mà còn sạch có hệ thống. Nội quy cần quy định rõ ràng các nội dung sau:
-
Làm sạch thiết bị và bề mặt sản xuất: Theo lịch trình ngày/tuần và phải ghi nhật ký vệ sinh cụ thể.
-
Quản lý chất thải: Rác thải phải được phân loại (hữu cơ, nhựa, kim loại), chứa trong thùng có nắp đậy và đưa ra khỏi khu vực sản xuất đúng thời gian quy định.
-
Xử lý nước thải: Hệ thống xử lý nước thải phải đáp ứng tiêu chuẩn xả thải của địa phương, đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường.
-
Khử trùng định kỳ: Diệt khuẩn khu vực sản xuất bằng dung dịch chuyên dụng nhằm ngăn chặn vi sinh vật phát sinh.
Bảo trì và vệ sinh thiết bị – yếu tố sống còn trong nội quy nhà máy thực phẩm
Thiết bị sản xuất là xương sống của nhà máy. Vì vậy, nội quy nhà máy thực phẩm phải bao gồm những nguyên tắc rõ ràng về bảo trì và vệ sinh thiết bị:
-
Đào tạo nhân viên: Nhân viên sử dụng thiết bị phải được hướng dẫn kỹ lưỡng về cách vận hành, vệ sinh và xử lý sự cố.
-
Kế hoạch bảo dưỡng định kỳ: Thiết lập lịch trình kiểm tra, bảo dưỡng theo tuần/tháng/quý. Các hạng mục kiểm tra bao gồm: động cơ, bộ phận cảm biến, hệ thống nhiệt, van áp suất,…
-
Ghi chép chi tiết: Mỗi lần bảo trì cần có biên bản, ghi nhận tình trạng thiết bị và những điều chỉnh, thay thế đã thực hiện.
-
Vệ sinh thiết bị: Sau mỗi ca làm việc, thiết bị cần được làm sạch bằng dung dịch phù hợp, đảm bảo không để tồn dư hóa chất ảnh hưởng đến thực phẩm.
-
Lưu kho đúng cách: Thiết bị ít sử dụng phải được bảo quản nơi khô ráo, tránh ẩm mốc và có biện pháp chống côn trùng xâm nhập.
Nội quy nhà máy thực phẩm – Nền tảng cho sự phát triển bền vững
Nội quy nhà máy thực phẩm không chỉ là bộ khung pháp lý nội bộ mà còn là công cụ điều hành hiệu quả, giúp nhà máy duy trì chuẩn mực sản xuất, nâng cao ý thức nhân sự và đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm khắt khe nhất.
Việc tuân thủ nghiêm ngặt nội quy sẽ giúp doanh nghiệp:
-
Nâng cao uy tín thương hiệu
-
Đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng
-
Giảm thiểu rủi ro pháp lý và sản phẩm lỗi
-
Tối ưu hiệu suất sản xuất và vận hành
Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt và người tiêu dùng ngày càng khắt khe, xây dựng một nội quy nhà máy thực phẩm chặt chẽ, chuyên nghiệp chính là bước đi không thể thiếu để doanh nghiệp phát triển bền vững.