Bắt đầu từ năm 2023, một số chính sách BHXH sẽ có sự điều chỉnh để phù hợp hơn với tình hình thực tế. Điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động có tham gia BHXH. Dưới đây là tổng hợp những thay đổi về BHXH 2023 người lao động cần biết.
1. Tăng độ tuổi nghỉ hưu của người lao động
Theo Điều 169 Bộ luật Lao động, độ tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường đang được áp dụng từ năm 2021 là: Lao động nam đủ 60 tuổi 03 tháng đối và lao động nữ là đủ 55 tuổi 04 tháng. Sau đó, cứ mỗi năm độ tuổi nghỉ hưu sẽ tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam và 04 tháng đối với lao động nữ, được điều chỉnh đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035.
Theo đó, tuổi nghỉ hưu vào năm 2023 của các lao động làm việc trong điều kiện bình thường sẽ được xác định như sau:
- Với lao động nam: Từ đủ 60 tuổi 09 tháng.
- Với lao động nữ: Từ đủ 56 tuổi.
Trường hợp người lao động có thêm các yếu tố như: Suy giảm khả năng lao động; đã đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò hoặc làm các công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm,…, thì người lao động còn có thể nghỉ hưu sớm hơn từ 05 đến 10 tuổi so với độ tuổi nêu trên.
Tăng độ tuổi nghỉ hưu của người lao động
2. Tăng mức lương hưu tối thiểu hàng tháng
Mức hưởng lương hưu thấp nhất khi tham gia BHXH bắt buộc của người lao động là bằng mức lương cơ sở (Điều 56 và Điều 71 Luật BHXH năm 2014). Sang năm 2023, mức lương hưu tối thiểu dự kiến sẽ tăng 12.5% từ 1.49 triệu đồng/tháng lên 1.8 triệu đồng/tháng nếu được Quốc hội thông qua nghị quyết. Đồng thời cũng có chính sách hỗ trợ thêm với những người nghỉ hưu trước năm 1995 có mức lương thấp. Dự kiến, thông báo chính thức về vấn đề này sẽ có vào ngày 01/07/2023 tới.
3. Tăng mức trợ cấp BHXH về thai sản, ốm đau, tai nạn lao động
- Tăng mức trợ cấp dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau ốm đau
Công thức tính mức trợ cấp hiện hành (Khoản 3 Điều 29 Luật BHXH năm 2014) như sau:
Mức trợ cấp/ngày = 30% * Mức lương cơ sở
Do đó, mức hưởng chế độ ốm đau cũng sẽ tăng từ 447.000 đồng/ngày lên 540.000 đồng/ngày.
- Tăng mức dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau thai sản
Tại khoản 3 Điều 41 Luật BHXH năm 2014, mức tính như sau:
Mức trợ cấp/ngày = 30% * Mức lương cơ sở
Theo đó, mức hưởng chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau thai sản tăng lên thành 540.000 đồng/ngày.
- Tăng mức trợ cấp 1 lần khi sinh con hoặc nuôi con nuôi
Căn cứ Điều 38 Luật BHXH năm 2014, lao động nữ sinh con hoặc nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi sẽ được trợ cấp 1 lần theo mức sau:
Trợ cấp 1 lần khi sinh con hoặc nuôi con nuôi/con = 2 x Mức lương cơ sở
Năm 2023, mức trợ cấp 1 lần này sẽ tăng từ 2.98 triệu đồng/con lên 3.6 triệu đồng/con.
- Tăng mức trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp
Người lao động khi bị tai nạn lao động dẫn tới suy giảm khả năng lao động sẽ được hưởng trợ cấp tùy vào mức suy giảm khả năng lao động, cụ thể:
+ Người lao động suy giảm từ 5% – 30% khả năng lao động sẽ được nhận trợ cấp 1 lần:
Trợ cấp = 5 * Mức lương cơ sở + (Tỷ lệ % suy giảm lao động – 5) * 0,5 * Mức lương cơ sở.
Theo đó, mức trợ cấp sẽ tăng từ 7.45 triệu đồng lên 09 triệu đồng nếu suy giảm 5% khả năng lao động; sau đó cứ suy giảm thêm 1% được hưởng thêm 900.000 đồng.
+ Người lao động suy giảm khả năng lao động từ 31% trở lên sẽ được nhận trợ cấp hàng tháng:
Trợ cấp/tháng = 30% x Mức lương cơ sở + (Tỷ lệ % suy giảm lao động – 31) x 2% x Mức lương cơ sở
Mức trợ cấp tháng sẽ tăng từ 447.000 đồng/tháng lên 540.000 đồng/tháng nếu suy giảm 31% khả năng lao động; sau đó cứ suy giảm thêm 1% sẽ được hưởng thêm 36.000 đồng/tháng.
+ Người lao động suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên có bị liệt cột sống, mù 2 mắt, liệt các chi hoặc tâm thần thì sẽ được hưởng trợ cấp bằng mức lương cơ sở. Mức trợ cấp năm 2023 sẽ tăng từ 1.49 triệu đồng/tháng lên 1.8 triệu đồng/tháng.
+ Người lao động chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp sẽ được hưởng trợ cấp 1 lần:
Trợ cấp 1 lần = 36 x Mức lương cơ sở
Theo đó, mức trợ cấp này sẽ tăng từ 53.64 triệu đồng lên 64.8 triệu đồng.
4. Bổ sung Covid-19 thành bệnh nghề nghiệp được hưởng BHXH
Theo đó, Thông tư 02/2023/TT-BYT đã bổ sung COVID-19 vào danh mục bệnh nghề nghiệp được hưởng BHXH. Đồng thời, Thông tư 02 cũng đã bổ sung phụ lục Hướng dẫn chẩn đoán, giám định bệnh COVID-19 nghề nghiệp.
Vì thế, bắt đầu từ 01/4/2023, Covid-19 chính thức trở thành bệnh được hưởng bảo hiểm xã hội.
Bổ sung COVID-19 thành bệnh nghề nghiệp
5. Sửa đổi các trường hợp hưởng BHXH 1 lần
Các trường hợp mắc bệnh được hưởng BHXH 1 lần đã được sửa đổi và áp dụng từ ngày 15/02/2023 (Theo khoản 1 Điều 1 Thông tư 18/2022/TT-BYT) như sau:
- Trường hợp đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS quy định tại điểm C khoản 1 Điều 60 Luật bảo hiểm xã hội;
- Người mắc các bệnh, tật có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hằng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn.
Như vậy, những người mắc bệnh hiểm nghèo, nguy hiểm hay suy giảm khả năng lao động trên 81% và không có khả năng tự phục vụ bản thân được kể trên sẽ được hưởng BHXH 1 lần.
6. Tăng hệ số trượt giá trong BHXH
Hệ số trượt giá còn có nghĩa là mức điều chỉnh lương và thu nhập đóng BHXH hàng tháng. Từ ngày 1/1/2023 hệ số trượt giá sẽ thay đổi như sau:
Với BHXH bắt buộc:
Hệ số trượt giá BHXH bắt buộc các năm
Với BHXH tự nguyện:
Hệ số trượt giá BHXH tự nguyện các năm
Như vậy có thể thấy, hệ số trượt giá BHXH bắt buộc và tự nguyện năm 2023 vẫn giữ nguyên 1.00 giống với năm 2022 và giảm so với các năm trước đó.
7. Thí điểm rút BHXH 1 lần online
BHXH Việt Nam đã áp dụng thí điểm rút BHXH 1 lần qua hình thức online được xác thực bằng chữ ký số đã tích hợp ứng dụng trên thiết bị di động có hiệu lực từ ngày 1/1/2023 (Quyết định 3612/2022/QĐ-BHXH).
Theo đó, người lao động muốn rút BHXH 1 lần có thể thực hiện kê khai và nộp hồ sơ qua mạng trên các ứng dụng dịch vụ BHXH online do các đơn vị uy tín cung cấp. Trong đó, phần mềm VNPT BHXH hiện đang được sử dụng nhiều nhất với nhiều đánh giá cao.
Đây là phần mềm BHXH do VNPT phát triển và cung cấp, giúp các doanh nghiệp có thể kê khai và thực hiện các nghiệp vụ liên quan đến BHXH một cách nhanh chóng, dễ dàng mà không cần đến trực tiếp cơ quan bảo hiểm. Với nhiều tính năng ưu việc cùng tiện ích đem lại, VNPT BHXH sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, công sức, chi phí, mang đến hiệu quả cao trong công việc.
Để tải phần mềm bảo hiểm xã hội VNPT và biết thêm các thông tin liên quan đến dịch vụ, bạn có thể truy cập Website OneSME hoặc liên hệ tổng đài 18001260 để được hỗ trợ.
Trên đây là tổng hợp những thay đổi về BHXH 2023 mà người lao động cần biết chi tiết nhất. Hy vọng những chia sẻ trong bài viết trên sẽ hữu ích với bạn.
