Finfluencer – Có Nên Tin Lời Người Nổi Tiếng Khi Đầu Tư?

Chị ơi, em thấy TikToker kia bảo mua cổ phiếu X là chắc thắng. Em cũng mới mở tài khoản theo lời ảnh, giờ lỗ 30% rồi…” – Có lẽ bạn từng nghe đâu đó câu chuyện tương tự như vậy, hay thậm chí chính bạn từng là “nạn nhân” của một trào lưu đầu tư đang lan nhanh như virus: Finfluencer Marketing.

Vậy Influencer là gì mà có sức mạnh đến thế? Và khi họ trở thành “chuyên gia tài chính” bất đắc dĩ, chia sẻ lời khuyên đầu tư qua YouTube, TikTok, Facebook… thì bạn nên tin tưởng hay cảnh giác?

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau bóc tách hiện tượng Finfluencer – người nổi tiếng trong lĩnh vực tài chính, vai trò của họ trong Influencer Marketing, những ví dụ thực tế và cuối cùng: liệu bạn có nên đặt tiền – và niềm tin – vào những gương mặt ấy?

Finfluencer là gì? Influencer là gì?

Trước hết, hãy cùng giải mã hai khái niệm này để hiểu rõ hơn về những nhân vật chúng ta đang nói đến.

Influencer là gì?

Thuật ngữ Influencer (người có ảnh hưởng) đã không còn xa lạ. Về cơ bản, họ là những cá nhân có khả năng tác động đến quyết định mua hàng, hành vi hoặc quan điểm của một bộ phận công chúng thông qua sự hiện diện và hoạt động trên các kênh truyền thông xã hội. Sức ảnh hưởng của họ có thể đến từ nhiều yếu tố: kiến thức chuyên môn, tính cách hấp dẫn, khả năng giải trí, hoặc đơn giản là một lượng lớn người theo dõi trung thành.

Influencer không chỉ gói gọn trong lĩnh vực làm đẹp, thời trang hay ẩm thực. Họ có thể là game thủ, chuyên gia công nghệ, nhà hoạt động xã hội, hay thậm chí là những người chuyên review du lịch. Điểm chung của họ là khả năng xây dựng một cộng đồng, tương tác và định hướng suy nghĩ cho những người hâm mộ của mình.

Finfluencer là gì?

Khi từ “Fin” (viết tắt của Finance – tài chính) kết hợp với “Influencer”, chúng ta có ngay khái niệm Finfluencer. Đúng như tên gọi, họ là những Influencer chuyên sâu về các chủ đề tài chính. Đó có thể là đầu tư chứng khoán, bất động sản, tiền điện tử, quản lý chi tiêu cá nhân, tiết kiệm, bảo hiểm hay thậm chí là cách vay tiền thông minh.

Finfluencer thường là những người có kinh nghiệm thực chiến trong thị trường tài chính, hoặc ít nhất là họ tự nhận mình là như vậy. Họ sử dụng các kênh như YouTube, TikTok, Facebook, Instagram, podcast hay blog cá nhân để chia sẻ kiến thức, phân tích thị trường, bình luận về các tin tức kinh tế và đưa ra lời khuyên đầu tư. Với giọng văn gần gũi, dễ hiểu và thường đi kèm với những câu chuyện cá nhân thành công (hoặc thất bại), Finfluencer thu hút một lượng lớn người quan tâm đến lĩnh vực tài chính, đặc biệt là giới trẻ.

Finfluencer Marketing – Xu hướng mới trong ngành tài chính

Sự nổi lên của Finfluencer đã tạo ra một xu hướng tiếp thị mới mẻ và đầy tiềm năng trong ngành tài chính: Finfluencer Marketing. Đây là một nhánh của Influencer Marketing nói chung, nơi các tổ chức tài chính, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư, hoặc thậm chí là các dự án tiền điện tử hợp tác với Finfluencer để quảng bá sản phẩm, dịch vụ hoặc tăng cường nhận diện thương hiệu.

Vai trò của Influencer Marketing trong bối cảnh chung:

Influencer Marketing đã chứng minh được hiệu quả vượt trội so với các hình thức quảng cáo truyền thống. Thay vì những thông điệp khô khan từ các tập đoàn lớn, người tiêu dùng ngày nay có xu hướng tin tưởng vào lời khuyên từ những người mà họ cảm thấy gần gũi và có sự kết nối. Vai trò của Influencer Marketing bao gồm:

• Xây dựng niềm tin và sự tín nhiệm: Người theo dõi thường coi Influencer như những người bạn hoặc chuyên gia đáng tin cậy. Khi Influencer giới thiệu một sản phẩm hay dịch vụ, điều này sẽ mang lại cảm giác chân thực và đáng tin hơn so với một quảng cáo thông thường.
• Tiếp cận đúng đối tượng khách hàng: Mỗi Influencer đều có một cộng đồng riêng với những đặc điểm nhân khẩu học và sở thích cụ thể. Điều này giúp các thương hiệu tiếp cận chính xác những khách hàng tiềm năng phù hợp với sản phẩm của mình.
• Tăng cường nhận diện thương hiệu: Với lượng người theo dõi khổng lồ, Influencer có thể giúp lan tỏa thông điệp của thương hiệu đến một phạm vi rộng lớn trong thời gian ngắn.
• Tạo nội dung hấp dẫn và đa dạng: Influencer có khả năng tạo ra những nội dung sáng tạo, độc đáo và phù hợp với xu hướng trên các nền tảng số, giúp thương hiệu trở nên nổi bật và thu hút hơn.
• Thúc đẩy hành vi mua hàng/đăng ký: Nhiều chiến dịch Influencer Marketing được thiết kế để trực tiếp khuyến khích người theo dõi thực hiện một hành động cụ thể, như mua sản phẩm, đăng ký dịch vụ, hoặc tải ứng dụng.

Vai trò của Finfluencer Marketing trong ngành tài chính:

Trong lĩnh vực tài chính, Finfluencer Marketing cũng phát huy những vai trò tương tự, nhưng có những đặc thù riêng:

• Đơn giản hóa kiến thức tài chính phức tạp: Tài chính thường là một lĩnh vực khô khan và khó hiểu đối với nhiều người. Finfluencer có khả năng “biến” những khái niệm phức tạp thành những nội dung dễ tiếp cận, dễ hiểu, giúp người mới bắt đầu không cảm thấy bị choáng ngợp.
• Khơi gợi sự quan tâm và thúc đẩy giáo dục tài chính: Bằng cách chia sẻ câu chuyện cá nhân, các ví dụ thực tế và phân tích thị trường, Finfluencer có thể truyền cảm hứng cho nhiều người bắt đầu tìm hiểu về đầu tư và quản lý tài chính cá nhân.
• Giới thiệu các sản phẩm và nền tảng đầu tư: Các công ty môi giới chứng khoán, ứng dụng đầu tư, hoặc các quỹ có thể hợp tác với Finfluencer để quảng bá nền tảng và thu hút người dùng mới.
• Tạo ra cộng đồng và thảo luận: Finfluencer thường xây dựng các nhóm, diễn đàn nơi những người quan tâm đến tài chính có thể trao đổi, học hỏi lẫn nhau, tạo nên một môi trường tương tác sôi nổi.

Ví dụ về Influencer Marketing trong lĩnh vực tài chính

Để hình dung rõ hơn, hãy cùng điểm qua một vài ví dụ về Influencer Marketing trong lĩnh vực tài chính, cả những chiến dịch thành công và cả những tình huống gây tranh cãi.

• Quảng bá ứng dụng đầu tư: Một công ty fintech (công nghệ tài chính) có thể hợp tác với một Finfluencer nổi tiếng để giới thiệu ứng dụng đầu tư mới của họ. Finfluencer này sẽ quay video hướng dẫn cách sử dụng ứng dụng, chia sẻ trải nghiệm cá nhân về việc đầu tư qua ứng dụng đó, và thậm chí cung cấp mã giảm giá hoặc ưu đãi đặc biệt cho người theo dõi khi đăng ký.
• Thúc đẩy chiến dịch giáo dục tài chính: Một ngân hàng hoặc tổ chức tài chính có thể tài trợ cho một loạt video của Finfluencer về các chủ đề như “cách lập ngân sách hiệu quả”, “lợi ích của việc tiết kiệm từ sớm”, hoặc “hiểu về các loại hình bảo hiểm”. Mục tiêu không phải là bán sản phẩm cụ thể ngay lập tức, mà là nâng cao nhận thức và giáo dục tài chính cho công chúng.
• Hợp tác với các sàn giao dịch tiền điện tử: Với sự bùng nổ của tiền điện tử, nhiều sàn giao dịch đã tìm đến các Finfluencer chuyên về crypto để quảng bá. Các Finfluencer này có thể phân tích xu hướng thị trường, giới thiệu các đồng coin tiềm năng, hoặc hướng dẫn cách giao dịch trên sàn, thường đi kèm với các liên kết giới thiệu (referral link) để kiếm hoa hồng.
• Thúc đẩy sản phẩm cho vay/tín dụng: Một số Finfluencer có thể hợp tác với các công ty tài chính tiêu dùng để quảng bá các gói vay hoặc thẻ tín dụng. Họ sẽ nhấn mạnh lợi ích của sản phẩm, quy trình đăng ký đơn giản, và những tiện ích mà nó mang lại cho người dùng.

Tuy nhiên, bên cạnh những ví dụ tích cực, cũng có không ít trường hợp Influencer Marketing trong tài chính gây ra tranh cãi. Chẳng hạn, một số Finfluencer được trả tiền để quảng bá các dự án “bong bóng” (pump-and-dump scheme) trong thị trường tiền điện tử, dẫn đến việc nhiều nhà đầu tư “non tay” bị thua lỗ nặng nề khi giá sụt giảm. Hoặc có những trường hợp Finfluencer đưa ra những lời khuyên đầu tư rủi ro mà không cảnh báo đầy đủ về các nguy cơ tiềm ẩn.

Có nên tin lời Finfluencer khi đầu tư?

Đây là câu hỏi cốt lõi mà chúng ta cần giải đáp. Với sức hấp dẫn và ảnh hưởng mạnh mẽ của Finfluencer, việc lắng nghe họ là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, việc đặt trọn niềm tin vào lời khuyên của họ, đặc biệt là khi liên quan đến tiền bạc, lại là một câu chuyện hoàn toàn khác.

Những lý do nên thận trọng:

1. Lợi ích tài chính và xung đột lợi ích: Đây là yếu tố quan trọng nhất. Nhiều Finfluencer được trả tiền để quảng bá một sản phẩm, dịch vụ hoặc thậm chí là một mã cổ phiếu/đồng coin cụ thể. Dù họ có thể thực sự tin tưởng vào những gì mình đang quảng bá, nhưng động cơ tài chính có thể làm sai lệch lời khuyên của họ. Họ có thể không tiết lộ đầy đủ về khoản tiền được trả, hoặc chỉ tập trung vào những mặt tích cực mà bỏ qua rủi ro.
2. Thiếu kiến thức chuyên môn sâu rộng: Không phải Finfluencer nào cũng là chuyên gia tài chính được cấp phép hoặc có kinh nghiệm thực chiến dày dặn. Một số người chỉ đơn giản là “ăn may” với một vài thương vụ đầu tư thành công, hoặc họ chỉ có kiến thức bề mặt. Việc sao chép mù quáng chiến lược của họ có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
3. Khán giả đại chúng và rủi ro không phù hợp: Lời khuyên của Finfluencer thường hướng đến một lượng lớn khán giả. Điều này có nghĩa là họ không thể đưa ra lời khuyên cá nhân hóa, phù hợp với mục tiêu tài chính, khả năng chấp nhận rủi ro và tình hình tài chính cụ thể của từng người. Một chiến lược phù hợp với Finfluencer có thể hoàn toàn không phù hợp với bạn.
4. Tính biến động của thị trường: Thị trường tài chính luôn biến động không ngừng. Thông tin hoặc lời khuyên được đưa ra ngày hôm nay có thể đã lỗi thời vào ngày mai. Finfluencer có thể không cập nhật kịp thời, hoặc thậm chí là cố ý giữ lại thông tin bất lợi.
5. Thiếu tính minh bạch: Rất ít Finfluencer công khai đầy đủ về portfolio (danh mục đầu tư) của họ, mức độ rủi ro họ chấp nhận, hoặc những khoản lỗ mà họ đã phải chịu. Bạn chỉ nhìn thấy “bề nổi của tảng băng chìm” – những câu chuyện thành công được kể lại một cách hào nhoáng.
6. Tâm lý “FOMO” (Fear Of Missing Out): Một số Finfluencer có thể lợi dụng tâm lý sợ bỏ lỡ cơ hội của người theo dõi, thúc đẩy họ đưa ra quyết định đầu tư vội vàng, thiếu suy nghĩ để không “lỡ chuyến tàu”.
7. Rủi ro pháp lý và trách nhiệm: Ở nhiều quốc gia, các cơ quan quản lý tài chính đang siết chặt quy định đối với Finfluencer. Tuy nhiên, việc thực thi vẫn còn nhiều thách thức. Nếu bạn làm theo lời khuyên của một Finfluencer và thua lỗ, rất khó để quy trách nhiệm cho họ.

Vậy thì nên làm gì?

Không thể phủ nhận rằng Finfluencer có thể là một nguồn thông tin hữu ích và truyền cảm hứng. Họ có thể giúp bạn:

• Khơi gợi sự quan tâm: Nếu bạn chưa từng nghĩ đến việc đầu tư hay quản lý tài chính, Finfluencer có thể là điểm khởi đầu tốt để bạn bắt đầu tìm hiểu.
• Đơn giản hóa khái niệm: Họ giúp những người mới bắt đầu tiếp cận các kiến thức tài chính phức tạp một cách dễ dàng hơn.
• Cung cấp góc nhìn đa chiều: Đôi khi, họ có thể đưa ra những góc nhìn độc đáo về thị trường hoặc các chiến lược đầu tư.

Tuy nhiên, điều quan trọng là cách bạn tiếp nhận thông tin từ họ. Dưới đây là những lời khuyên để bạn sử dụng Finfluencer một cách khôn ngoan:

1. Coi họ là nguồn thông tin tham khảo, không phải lời khuyên đầu tư: Hãy xem nội dung của Finfluencer như một điểm khởi đầu cho nghiên cứu của riêng bạn, chứ không phải là một “lời khuyên vàng” để làm theo ngay lập tức.
2. Kiểm tra tính xác thực và nguồn gốc: Luôn tìm hiểu về Finfluencer đó. Họ có kinh nghiệm thực sự không? Họ có chứng chỉ gì trong lĩnh vực tài chính không? Có bất kỳ lịch sử “phốt” nào liên quan đến họ không? Tìm kiếm thông tin từ nhiều nguồn khác nhau để đối chiếu.
3. Đa dạng hóa nguồn học hỏi: Đừng chỉ dựa vào một hoặc hai Finfluencer. Hãy đọc sách, tham gia các khóa học uy tín, theo dõi các chuyên gia tài chính được cấp phép, và đọc báo cáo từ các tổ chức tài chính lớn.
4. Luôn tự nghiên cứu (Do Your Own Research – DYOR): Đây là nguyên tắc vàng trong đầu tư. Khi một Finfluencer nhắc đến một cổ phiếu, đồng coin hay một chiến lược nào đó, đừng vội vàng hành động. Hãy tự mình tìm hiểu sâu về công ty đó, dự án đó, phân tích báo cáo tài chính, tìm hiểu về đội ngũ phát triển, và đánh giá rủi ro một cách kỹ lưỡng.
5. Hiểu rõ bản thân: Trước khi đầu tư, bạn cần phải hiểu rõ mục tiêu tài chính của mình, thời gian đầu tư, và khả năng chấp nhận rủi ro. Một chiến lược phù hợp với người này chưa chắc đã phù hợp với người khác.
6. Cảnh giác với những lời hứa “ngọt ngào”: Nếu một Finfluencer hứa hẹn lợi nhuận “khủng” trong thời gian ngắn, hoặc tuyên bố chắc nịch về một khoản đầu tư “không thể thua”, hãy cảnh giác cao độ. Trong tài chính, không có bữa trưa miễn phí và rủi ro luôn song hành với lợi nhuận.
7. Đừng đầu tư tất cả trứng vào một giỏ: Ngay cả khi bạn tin tưởng vào một Finfluencer, đừng dồn hết tiền vào một lời khuyên duy nhất. Luôn đa dạng hóa danh mục đầu tư để giảm thiểu rủi ro.
8. Tìm kiếm lời khuyên từ chuyên gia được cấp phép: Nếu bạn nghiêm túc về việc đầu tư và cần lời khuyên cá nhân hóa, hãy tìm đến các cố vấn tài chính được cấp phép. Họ có kiến thức chuyên môn, kinh nghiệm và trách nhiệm pháp lý để đưa ra lời khuyên phù hợp với tình hình của bạn.

Kết luận

Finfluencer Marketing đang ngày càng trở nên phổ biến và có sức ảnh hưởng lớn trong thế giới tài chính. Họ mang đến một luồng gió mới, giúp nhiều người tiếp cận và hiểu hơn về các khái niệm đầu tư. Tuy nhiên, giống như bất kỳ nguồn thông tin nào khác, lời khuyên từ Finfluencer cần được tiếp nhận một cách có chọn lọc và thận trọng.

Việc tự trang bị kiến thức, luôn tự nghiên cứu kỹ lưỡng và tìm kiếm lời khuyên từ các nguồn đáng tin cậy là chìa khóa để bạn đưa ra những quyết định đầu tư sáng suốt, tránh được những cạm bẫy tiềm ẩn. Đừng bao giờ để sự hào nhoáng của người nổi tiếng làm mờ mắt lý trí khi bạn đang đối mặt với những quyết định liên quan đến túi tiền của mình. Hãy nhớ rằng, tiền của bạn, quyết định của bạn – và trách nhiệm cuối cùng cũng là của bạn.